محققان نشانگرهای زیستی را شناسایی کردند که پاسخ بیمار به درمان با متفورمین را پیش بینی می کنند

17سپتامبر 2020 - متفورمین اولین خط درمان دارویی برای کاهش قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است. اما یک سوم از بیماران به درمان با متفورمین پاسخ نمی دهند و 5 درصد از آنها عوارض جانبی سختی را تجربه می کنند، به همین دلیل بسیاری از بیماران مصرف این دارو را متوقف می کنند. محققان دانشگاه لوند، اکنون بیومارکرهایی را شناسایی نموده اند که می تواند نحوه ی پاسخ بیمار به داروی متفورمین را تنها با یک آزمایش ساده ی خون، قبل از تجویز این دارو نشان دهد.

پرفسور شارلوت لینگ، استاد اپی ژنتیک در دانشگاه لوند و رهبر این مطالعه، گفت: مطالعه ی ما گام مهمی در جهت مراقبت شخصی از بیماران دیابتی است زیرا می تواند به ما اطمینان دهد که هر بیمار به محض تشخیص، مراقبت مناسب را دریافت می کند.

وقتی رژیم و ورزش برای تنظیم قند خون کافی نباشد، مطابق دستورالعمل های بین المللی، متفورمین به عنوان اولین خط درمان دارویی برای درمان دیابت نوع 2 تجویز می شود. اگر این دارو اثر مورد نظر را به صورت کاهش قند خون نداشته باشد، یا اگر بیمار عوارض جانبی جدی را تجربه کند، سپس داروهای دیگر برای بیمار آزمایش خواهد شد.

وی افزود: اگر کنترل قند خون با استفاده از داروی صحیح و مناسب برای مدت طولانی به تاخیر افتد، بیمار به دلیل افزایش سطح قند خون، در معرض خطر عوارض جدی دیابت قرار می گیرد. تقریباً 30 درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به متفورمین پاسخ نمی دهند و باید برای آنها از همان ابتدا داروی دیگری تجویز شود. به همین دلیل، مهم است که بتوان این دسته از بیماران را در هنگام تشخیص دیابت، شناسایی کرد.

یک سوم بیماران معمولاً عوارض جانبی این دارو را به صورت مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، درد معده و اسهال تجربه می کنند. پنج درصد به دلیل عوارض جانبی شدید، مصرف دارو را متوقف می کنند.

این مطالعه اولین مطالعه دارویی-اپی ژنتیکی در دیابت است، که به بررسی چگونگی استفاده از عوامل اپی ژنتیکی مانند متیلاسیونDNA ، به عنوان نشانگرهای زیستی برای پیش بینی اثر دارو پرداخته است.

پرفسور لینگ گفت: تاکنون از فارماكو اپی ژنتیك تا حدی برای پیش بینی چگونگی پاسخ یک فرد مبتلا به سرطان به یك نوع درمان استفاده شده است، اما قبلاً هرگز این کار برای مراقبت از دیابت انجام نشده بود.

محققان در این مطالعه تغییرات اپی ژنتیکی، اصطلاحاً "متیلاسیون DNA" را در خون افراد مبتلا به دیابت قبل از شروع مصرف متفورمین بررسی کردند. در پیگیری یک ساله با مصرف متفورمین، محققان به بررسی بیمارانی که از این درمان( با کاهش سطح قند خون)، بهره مند شدند و بیمارانی که از عوارض جانبی این درمان رنج می بردند، پرداختند.

سونیا گارسیا-کالزون، نویسنده ی اول این مطالعه، گفت: ما با جمع آوری و مقایسه ی پاسخ ها، نشانگرهای زیستی را در خون افراد شناسایی نمودیم که می توانند در زمان تشخیص دیابت و قبل از تجویز متفورمین نشان دهند که کدام یک از بیماران از مزایای متفورمین بهره مند می شود و می تواند این دارو را تحمل کند، مطالعه ی ما باعث پیشرفت درمان شخصی در دیابت نوع 2 می شود.

این مطالعه بر روی 363 شرکت کننده از سه گروه مختلف بیمار که همه موارد جدید ابتلا به دیابت بودند( همه ی موارد جدید دیابت در استان Skåne در سوئد، همه ی موارد جدید دیابت در اوپسالا و Optimed از لتونی)،انجام گردید. به عنوان گام بعدی، محققان در حال برنامه ریزی برای یک مطالعه بالینی جدید با یک گروه بزرگتر از بیماران هستند. قرار است از 1000 بیمار از سراسر جهان برای شرکت در این مطالعه دعوت شود.

منبع:

Science Translational Medicine, 2020; 12 (561): eaaz1803 DOI: 10.1126/scitranslmed.aaz1803

https://www.sciencedaily.com/releases/2020/09/200917105333.htm